13 lekkich środowisk graficznych systemu Linux dla starych komputerów

Słowo Open Source można przypisać społeczności Linuksa, która powołała go do istnienia wraz z wprowadzeniem Linuksa (następcy istniejącego wówczas systemu operacyjnego Unix).

Chociaż „Linux” sam w sobie powstał jedynie jako podstawowe jądro, jego charakter open source przyciągnął ogromną społeczność programistów z całego świata, którzy przyczynili się do jego rozwoju.

Spowodowało to rewolucję na całym świecie, a wiele osób i społeczności zaczęło przyczyniać się do stworzenia kompletnego systemu operacyjnego, który mógłby zastąpić Uniksa. Od tego momentu nie było już odwrotu, a aktywny rozwój przebiegał w stałym tempie.

Doprowadziło to do wprowadzenia dystrybucji takich jak Debian, Ubuntu, Fedora, CentOS, OpenSUSE, Red Hat, Arch, Linux Mint itp., które używają Linuksa jako podstawowego jądra.

Wprowadzenie Środowiska komputerowego było znaczącym punktem zwrotnym. Ale czym dokładnie jest Środowisko graficzne i jaką rolę odgrywa

Co to jest środowisko pulpitu Linux

Głównym celem Dystrybucji Linuksa jest ułatwienie użytkownikom efektywnego wykorzystania możliwości systemu operacyjnego Linux. Aby to osiągnąć, potrzebny jest interfejs, który służy jako pomost, umożliwiający łatwe zrozumienie i przetwarzanie wymagań użytkownika przez jądro.

Środowisko graficzne spełnia tę właśnie rolę. Funkcjonuje jako interfejs graficzny, który oferuje użytkownikom uproszczoną prezentację podstawowego jądra. W związku z tym środowisko pulpitu elegancko prezentuje użytkownikowi wszystkie podstawowe funkcje jądra w wyrafinowany i atrakcyjny sposób.

Komponenty tworzące środowisko pulpitu obejmują Menedżera plików (do wyświetlania wszystkich plików i folderów obecnych w systemie w formacie strukturalnym), Menedżera okien, Przeglądarkę obrazów, Odtwarzacz wideo, Odtwarzacz audio, Kalkulator, Przeglądarka, Menedżer wyświetlania i wszystkie inne Oprogramowanie aplikacyjne i narzędzia, o których możesz pomyśleć w podstawowym systemie operacyjnym.

Zatem dwoma głównymi składnikami dystrybucji Linuksa są Jądro i Środowisko graficzne. Poniżej wymieniono niektóre lekkie środowiska graficzne, które przyciągnęły dystrybucje, aby uczynić je domyślnym środowiskiem graficznym ze względu na ich funkcje i wydajność.

1. Xfce

Xfce to środowisko graficzne typu open source dla systemów uniksowych opracowane w języku C. Ponieważ jest szybkie i lekkie, nie oczekuje się, że będzie powodować problemy z procesorem i pamięcią nawet na starszych komputerach stacjonarnych.

Składa się z oddzielnie skonstruowanych części, które razem tworzą kompletne środowisko pulpitu.

Niektóre komponenty Xfce obejmują:

Xfwm: Menedżer okien kompozycji.
Thunar: menedżer plików, który przypomina Nautilusa, ale jest wydajniejszy, a przez to szybszy.
Orage: domyślna aplikacja kalendarza dla Xfce.
Podkładka pod mysz: edytor plików, który początkowo powstał z rozwidlenia Leafpada, ale obecnie jest aktywnie rozwijany i utrzymywany od podstaw.
Parole: Odtwarzacz multimedialny oparty na frameworku GStreamer stworzony dla Xfce.
Xfburn: nagrywarka CD/DVD dla Xfce.

2. LXDE

LXDE oznacza lekkie środowisko graficzne X11, które jest kolejnym popularnym środowiskiem graficznym dla systemów uniksowych, opracowanym przy użyciu języków C (GTK+) i C++ (Qt).

Największą zaletą wyboru tego środowiska graficznego jest niskie zużycie pamięci, które jest niższe niż w przypadku najpopularniejszych środowisk komputerowych, tj. GNOME, KDE i Xfce. Zawiera zarówno kody na licencji GPL, jak i LGPL.

Komponenty tworzące LXDE obejmują:

LXDM – Menedżer wyświetlania.
LXMusic – domyślny odtwarzacz muzyki dla XMMS2.
Leafpad – domyślny edytor tekstu dla LXDE.
Openbox – Menedżer okien.
LXTask – domyślny menedżer zadań.
Menedżer plików PC Man – domyślny menedżer plików i dostawca metafor pulpitu.

LXDE to domyślne środowisko graficzne dla wielu dystrybucji, w tym między innymi Lubuntu, Knoppix, LXLE Linux, Artix i Peppermint Linux OS.

3. GNOME 3

GNOME to skrót od GNU Network Object Model Environment i jest jednym środowiskiem graficznym składającym się w całości z bezpłatnych narzędzi o otwartym kodzie źródłowym. Napisane w językach C, C++, Python, Vala i JavaScript, GNOME jest częścią projektu GNOME, w skład którego wchodzą zarówno wolontariusze, jak i płatni współpracownicy, z których największym jest Red Hat.

GNOME jest obecnie w fazie aktywnego rozwoju, a najnowszą stabilną wersją jest GNOME 44. GNOME działa na systemie X Windows, a od wersji GNOME 3.10 także na Wayland.

GNOME 44 zastąpiło wiele rzeczy, począwszy od domyślnego menedżera okien, który jest teraz zmieniany na Metacity zamiast Mutter, przełączanie zadań zostało przypisane do specjalnego obszaru o nazwie Przegląd, podstawowe aplikacje GNOME również zostały przeprojektowane, aby zapewnić lepszą obsługę użytkownika.

Składniki GNOME obejmują:

Metacity – domyślny menedżer okien.
Nautilus – domyślny menedżer plików.
gedit – domyślny edytor tekstu.
Oko GNOME – domyślna przeglądarka obrazów.
Filmy GNOME – domyślny odtwarzacz wideo.
Epiphany – przeglądarka internetowa.

4. KOLEŻAN

MATE to kolejne środowisko graficzne dla systemów uniksowych. Wywodzi się z nieutrzymywanej bazy kodu GNOME 2. Jest opracowany w językach C, C++ i Python i jest objęty wieloma licencjami, przy czym niektóre części kodu są objęte licencją GNU GPL, a inne są objęte licencją LGPL.

Nazwa „MATE” pojawiła się na obrazku, aby odróżnić ją od GNOME 3, która jest kolejnym środowiskiem graficznym. Zawiera zarówno aplikacje pochodzące z GNOME, które były wcześniej częścią GNOME 2, jak i inne aplikacje, które zostały opracowane od podstaw.

Komponenty tworzące środowisko graficzne MATE to:

Caja – domyślny menedżer plików.
Pluma – domyślny edytor tekstu.
Marco – menedżer okien.
Atril – przeglądarka dokumentów.
Oko MATE – przeglądarka zdjęć.

Od momentu wydania jest domyślnym środowiskiem graficznym dla Linux Mint, Sabayon Linux, Fedora itp. Poza tym jest dostępny w kilku repozytoriach, w tym Ubuntu, Arch, Debian, Gentoo, PC Linux OS itp. Oprócz wszystkich dzięki temu Ubuntu MATE otrzymało status oryginalnego smaku Ubuntu.

5. Plazma KDE 5

KDE Plasma 5 to piąta generacja środowisk graficznych KDE stworzonych dla systemów Linux. Od czasu jego rozwoju migrowano do QML, używając OpenGL do przyspieszania sprzętowego, co prowadzi do niskiego wykorzystania procesora i lepszej wydajności nawet w tanich systemach.

Większość części kodu została wydana na licencji GNU LGPL. Plasma 5 wykorzystuje system X Window, a wsparcie dla Waylanda dopiero nadejdzie. Z powodzeniem zastąpiła Plazmę 4 w wielu dystrybucjach Linuksa, w tym w Fedorze, Kubuntu i openSUSE Tumbleweed.

Plasma 5 zapewnia lepszą obsługę HiDPI, wraz z migracją do Qt5, która wymaga intensywnego renderowania grafiki do procesora graficznego, dzięki czemu procesor jest szybszy. Oprócz tego Plasma 5 zawiera nowy domyślny motyw o nazwie Breeze.

Komponenty tworzące KDE Plasma 5 obejmują:

Kwin – domyślny menedżer okien.
Dolphin – domyślny menedżer plików.
Kwrite/KATE – domyślny edytor tekstu.
Greenview – domyślna przeglądarka zdjęć.
Dragon Player – domyślny odtwarzacz wideo.

Społeczność KDE wprowadziła także Plazmę mobilną jako wariant Plazmy dla smartfonów. Plasma mobile działa na Wayland i jest kompatybilny z Ubuntu Touch i ewentualnie aplikacjami na Androida. Jego najnowszy interfejs został wydany w lipcu 2015 roku i zawierał działający prototyp dla Nexusa 5.

6. Cynamon

Innym środowiskiem graficznym wywodzącym się z GNOME jest Cinnamon, opracowane w C, JavaScript i Pythonie i wydane na licencji GPLv2.

Cinnamon początkowo zaczynał jako rozwidlenie powłoki GNOME, mając na celu zapewnienie środowiska graficznego dla Linux Mint przez programistów Mint, ale ze względu na inny GUI niż GNOME, wiele podstawowych aplikacji GNOME zostało przepisanych, aby pasowały do tego środowiska.

Projekt cynamonowy rozpoczął się w 2011 roku, a najnowsza stabilna wersja ukazała się w tym roku. Z biegiem czasu Cinnamon stał się samodzielnym projektem i nie wymaga nawet instalacji GNOME. Inne ulepszenia obejmują obróbkę krawędzi, poprawę wydajności, obróbkę krawędzi itp.

Składniki tworzące to środowisko to:

Muffin – domyślny menedżer okien.
Nemo – domyślny menedżer plików.
gedit – domyślny edytor tekstu.
Oko GNOME – domyślna przeglądarka obrazów.
totem – domyślny odtwarzacz wideo.

7. Oświecenie

Enlightenment, znany również jako E, to menedżer okien do komponowania dla systemu X Window, który jest w fazie aktywnego rozwoju, a najnowszą wersją jest E25 0.25.4 w tym roku.

Jest rozwijany wyłącznie w języku C przy użyciu bibliotek EFL (Enlightenment Foundation Libraries) i udostępniany na licencjach BSD. Największą zaletą, jaką oferuje, jest to, że można go używać w połączeniu z programami napisanymi dla GNOME i KDE. W połączeniu z EFL staje się kompletnym środowiskiem graficznym.

Komponenty tworzące to środowisko graficzne Enlightenment to:

Oświecenie – domyślny menedżer okien i menedżer plików.
Ecrire – domyślny edytor tekstu.
Ephoto – przeglądarka zdjęć.
Wściekłość – odtwarzacz wideo.
Łokieć – domyślna przeglądarka.

8. Głęboko

Znany wcześniej jako Hiweed Linux, Deepin to dystrybucja Linuksa oparta na Ubuntu, która korzysta z własnego zintegrowanego środowiska graficznego Deepin. Został pierwotnie opracowany w 2014 roku przez Wuhan Deepin Technology Co., a najnowsza stabilna wersja ukazała się w maju tego roku.

Większość części jest udostępniana na licencji GPL. Środowisko graficzne Deepina, choć początkowo przypominało środowisko GNOME, zostało od niego oddzielone po wydaniu GNOME 3 z powodu usunięcia wielu konfigurowalnych funkcji. Następnie deepin został zbudowany od podstaw przy użyciu HTML5 i Webkit z wykorzystaniem JavaScript, aby uzyskać więcej funkcji.

Komponenty tworzące to środowisko graficzne to:

Deepin-wm – domyślny menedżer okien.
Nautilus – domyślny menedżer plików.
Gedit – domyślny edytor plików tekstowych.
Oko GNOME – przeglądarka obrazów.
Deepin-Movie – domyślny odtwarzacz wideo.

9. LXQT

Kolejne lekkie i proste środowisko graficzne na wykresach, LXQT jest o krok naprzód w stosunku do LXDE i łączy LXDE (oparty na GTK 2) i Razor-qt (co było dobrym pomysłem ale nie udało mu się pomyślnie wyłonić świetnego środowiska graficznego).

LXQT zasadniczo jest połączeniem dwóch najpopularniejszych środowisk GUI, tj. GTK i Qt wydanych na licencji GNU GPL 2.0+ i 2.1+. LXQT jest dostępny dla różnych dystrybucji Linuksa, w tym Ubuntu, Arch, Fedora, OpenSUSE, Mandriva, Mageia, Chakra, Gentoo itp.

Komponenty tworzące środowisko graficzne LXQT to:

PCManFM-Qt – domyślny menedżer plików.
JuffED – domyślny edytor tekstu.
LXImage-Qt – domyślna przeglądarka obrazów.
Qps – przeglądarka i menedżer procesów
Qterminal – emulator terminala
lxqt-archiver – Archiwizator plików

10. Pantheon – podstawowy system operacyjny

Środowisko graficzne Pantheon zostało wprowadzone wraz z podstawowym systemem operacyjnym, który był źródłem wprowadzenia tego środowiska graficznego. Jest napisany od podstaw przy użyciu Pythona i GTK3. Wielu recenzentów twierdzi, że to środowisko graficzne jest „klonem komputera Mac” ze względu na jego standardowy układ systemu operacyjnego Mac.

Jego rosnąca popularność wynika z prostoty i elegancji. Program uruchamiający aplikacje jest zdumiewająco prosty, a przez to szybki. Głównymi zasadami, którymi kierowano się przy tworzeniu tego środowiska były: „Zwięzłość”, „Unikaj konfiguracji” i „Minimalna dokumentacja”.

Komponenty tworzące to środowisko graficzne to:

Gala – Domyślny menedżer okien.
Pliki Pantheona – domyślny menedżer plików.
Scratch – domyślny edytor tekstu.
Shotwell – domyślna przeglądarka obrazów.
Filmy GNOME – domyślny odtwarzacz wideo.
Midori – domyślna przeglądarka internetowa.

11. Wspólne środowisko graficzne

CDE lub Common Desktop Environment to środowisko graficzne dla systemów opartych na Unixie i OpenVMS, a nawet klasyczne środowisko Unix Desktop kojarzone z komercyjnymi stacjami roboczymi z Unixem.

Jest aktywnie rozwijany od 1993 r., a najnowsza stabilna wersja ukazała się w styczniu 2020 r. ubiegłego roku. Od czasu wydania jako wolnego oprogramowania w sierpniu 2012 roku został przeniesiony na pochodne systemu Linux i BSD. Początkowy rozwój CDE był wspólnym wysiłkiem HP, IBM, Sunsoft i USL, które wydały je pod nazwą Common Open Software Environment (COSE).

Od chwili wydania firma HP ogłosiła je jako domyślne środowisko graficzne dla systemów Unix i pozostało de facto standardem do 2000 roku, kiedy środowiska takie jak KDE i GNOME zaczęły ewoluować. W sierpniu 2012 roku stał się w pełni open source, a jego kod źródłowy został udostępniony na Sourceforge.

12. Twórca okien

Window Maker to darmowy menedżer okien X11 o otwartym kodzie źródłowym, którego początkowo celem było zapewnienie wsparcia integracji ze środowiskiem graficznym GNUstep, chociaż może działać niezależnie. Window Maker to lekki, niesamowicie szybki i wysoce konfigurowalny, łatwy w obsłudze interfejs, skróty klawiaturowe, dokowalne aplikacje i aktywna społeczność.

13. Cukier

Opracowany jako inicjatywa na rzecz interaktywnej nauki dla dzieci, Sugar to kolejne bezpłatne środowisko graficzne o otwartym kodzie źródłowym w obrazach. Opracowany w Pythonie i GTK, Sugar został opracowany w ramach projektu One Laptop per Child (OLPC) przez Sugar Labs w maju 2006 roku.

Był to domyślny interfejs systemów OLPC XO-1, a późniejsze wersje udostępniały opcję Sugar lub GNOME. Został opracowany w 25 różnych językach i wydany na licencji GNU GPL, a najnowsza wersja to 0.120 w październiku 2022 roku.

Niektóre z jego funkcji obejmują dużą prostotę projektowania, wieloplatformowy charakter, ponieważ jest dostępny w głównych dystrybucjach Linuksa, a także można go zainstalować w systemach Windows, Mac OS itp. oraz łatwo go modyfikować, ponieważ każdy, kto ma doświadczenie w Pythonie, może dodać do jego rozwoju jego wadą jest niemożność wykonywania wielu zadań jednocześnie, co prowadzi do spadku wydajności.

Komponenty tworzące środowisko Sugar Desktop to:

Metacity – domyślny menedżer okien.
Sugar Journal – domyślny menedżer plików.
Napisz – domyślny edytor tekstu.
Przeglądarka obrazów Sugar-activity – domyślna przeglądarka obrazów.
sugar-activity-jukebox – domyślny odtwarzacz wideo.

Wniosek

Były to niektóre z lekkich środowisk graficznych systemu Linux o otwartym kodzie źródłowym. Jeśli masz na myśli jakiś inny, który chcesz polecić do dodania do tej listy, wspomnij o tym w komentarzach, a umieścimy go tutaj na naszej liście.